บทความพิเศษ: โอกาสของเครื่องบินขับไล่ Eurofighter Typhoon กับกองทัพอากาศไทย
https://aagth1.blogspot.com/2020/12/eurofighter-typhoon.html

เครื่องบินขับไล่ Eurofighter Typhoon ยุโรป ก็เหมือนกับเครื่องบินขับไล่ Rafale ฝรั่งเศสที่ตอนนี้ยังไม่สามารถเปิดตนเองในตลาดเอเชีย-แปซิฟิกได้
ลูกค้าส่งออกนอกกลุ่มชาติผู้พัฒนาหลักเยอรมนี, สหราชอาณาจักร, อิตาลี และสเปน ในยุโรปมีเพียงออสเตรียที่อินโดนีเซียสนใจจะซื้อยกฝูงในข้างต้น นอกนั้นอยู่ในตะวันออกกลางทั้งหมดคือซาอุดีอาระเบีย, โอมาน, คูเวต และกาตาร์
สำหรับกองทัพอากาศไทยเองถ้าไม่ถูกเลื่อนเพราะถูกตัดงบประมาณกลาโหมจาก Covid-19 ในปีงป. ๒๕๖๖(2023) ก็ควรจะเริ่มต้นโครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่โจมตีใหม่ ๑๒เครื่องทดแทน บ.ข.๑๙/ก F-16A/B ADF ฝูงบิน๑๐๒ กองบิน๑แล้ว(https://aagth1.blogspot.com/2020/02/2020.html)
แต่ประเด็นสำคัญคือที่ผ่านมา Eurofighter ไม่ได้เน้นทำตลาดในไทยสักเท่าไหรถ้าดูจากงานแสดง Defense & Security ในไทยที่ผ่านมา ซึ่ง Eurofighter GmbH เองเป็นกิจการค้าร่วมที่ประกอบด้วยบริษัท Airbus, BAE Systems กับ Leonardo
ซึ่งก็ต้องดูก่อนว่าถ้า Eurofighter สนใจจะเข้าแข่งขันในโครงการจัดหาเครรื่องบินขับไล่ใหม่ของไทยจริงบริษัทใดจะทำหน้าที่เป็นตัวแทน และมีข้อเสนอตามนโยบายจัดหาและพัฒนาของกองทัพอากาศไทยเพื่อพัฒนาภาคอุตสาหกรรมอากาศยานของไทยด้วยหรือไม่ครับ

Greece's Rafale buy gets the green light
https://www.janes.com/defence-news/news-detail/greeces-rafale-buy-gets-the-green-light
https://aagth1.blogspot.com/2020/12/rafale.html

กรีซกำลังจะเป็นลูกค้าส่งออกล่าสุดสำหรับเครื่องบินขับไล่ Dassault Rafale ฝรั่งเศส ตามที่คณะอนุกรรมการด้านการจัดซื้อจัดจ้างกลาโหมของรัฐสภากรีซได้เห็นชอบให้มีการอนุมัติจัดซื้อ ซึ่งพรรคการเมืองทุกพรรคของกรีซต่างเห็นชอบในการจัดหาเครื่องบินขับไล่ใหม่ด้วย

การจัดหาเครื่องบินขับไล่ Rafale ๑๘เครื่องของกรีซแม้ว่าจะมี ๑๒เครื่องที่เคยประจำการในกองทัพอากาศฝรั่งเศส กับ ๖เครื่องที่สร้างใหม่จากโรงงาน แต่ก็มีวงเงินโครงการสูงถึง 1.92 billion Euros(ประมาณ ๗๐,๘๑๔,๐๐๐,๐๐๐บาท) เลยที่เดียว

ไม่รวมกับวงเงินอีก 400 million Euros(ประมาณ ๑๔,๗๔๒,๐๐๐,๐๐๐บาท) ที่จะใช้ในการจัดหาอาวุธปล่อยนำวิถีอากาศสู่อากาศ Meteor และบูรณาการอาวุธนำวิถีที่จัดหาจากฝรั่งเศสที่ติดกับเครื่องบินขับไล่ Mirage 2000 ที่กองทัพอากาศกรีซจัดหาก่อนหน้ามาใช้กับ Rafale

ปัจจุบันฝรั่งเศสส่งออกเครื่องบินขับไล่ Rafale ให้กับอียิปต์ ๒๔เครื่อง, กาตาร์ ๓๖เครื่อง(https://aagth1.blogspot.com/2019/06/rafale.html) และอินเดีย ๓๖เครื่องครับ(https://aagth1.blogspot.com/2020/09/rafale.html)

ผมขอมองในแง่ของไทยครับ ถ้าทำแบบอินโดนีเซีย. ผมมองว่าควรเลือกเครื่องบินที่บริษัทผู้ผลิตมีการลงทุนในไทยด้วย. ผมคิดว่า Typhoon ของ Airbus น่าสนใจแม้จะแพง แต่สามารถใช้อาวุธที่ไทยมีอยู่แล้วได้. และถ้าจำไม่ผิดเคยมีข่าว Airbus มีผลิตชิ้นส่วนเครื่องบินบางส่วนในไทยด้วยครับ ทำให้เราอาจขยายผลในเรื่องอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องได้บ้าง ต่างจาก F16 ยังไม่เคยมีข่าวลงทุนในไทย รวมถึงราฟาลด้วยครับ.  ส่วนที่น่าสนใจรองลงมาคือ Jas39 ซึ่งเรามีประจำการแล้ว ถ้าไม่ห่วงเรื่องสมรรถนะ ก็น่าจะขอ option ผลิตชิ้นส่วนในประเทศโดยเฉพาะอะไหล่ที่ต้องเปลี่ยนบ่อยๆ ครับ

ปี 2020 ที่สิ้นสุดและปี 2021 ที่กำลังจะมาถึงไม่ใช่ปีที่ดีสำหรับการลงทุนในภาคอุตสาหกรรมอากาศยานเลย อย่างข่าวที่เกี่ยวข้องกับไทยนั้นคือเมื่อกลางปีที่ผ่านมา Airbus ก็ได้ถอนตัวไปจากลงทุนศูนย์ซ่อมบำรุง MRO ในเขตเศรษฐกิจพิเศษตะวันออก EEC ไปแล้ว

ในกรณีของเครื่องบินขับไล่ Eurofighter Typhoon ถ้าจะลงแข่งขันในโครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่โจมตีใหม่ทดแทน F-16A/B ADF ที่จะเริ่มระยะที่๑ ในปีงบประมาณ ๒๕๖๖-๒๕๖๙(2023-2026) จำนวน ๖เครื่อง ก็ต้องบอกให้ได้ก่อนว่าบริษัทไหนจะเป็นตัวแทนมาแข่งขันในไทย

ตัวอย่างเช่น ถ้ามี Leonardo อิตาลีทำหน้าที่เป็นตัวแทนในโครงการของกองทัพอากาศไทย มองว่าคงจะยากที่จะชนะเพราะที่ผ่านมากองทัพอากาศไทยมีประสบการณ์ที่ไม่ค่อยดีกับอากาศยานที่จัดหาจากอิตาลี

ซึ่งในบริษัทขนาดใหญ่ๆนี่บางทีก็มีวัฒนธรรมองค์กรที่แต่ละแผนกจะไม่ยุ่งกันด้วยครับ อย่างในงาน Defense & Security ที่ Both ของ Leonardo แต่ละปีผู้เขียนต้องถามเทียวไปเทียวมาถามแยกกันในส่วนเรือ เครื่องบิน และระบบอาวุธ เพราะมีตัวแทนรับผิดชอบคนละส่วนกันครับ

 ส่วนตัวมองว่าอุตสาหกรรมป้องกันประเทศเป็นอุตสาหกรรมที่ค่อนข้างผูกขาดโดยลูกค้าคือกองทัพ ดังนั้นหากรัฐสนับสนุนให้ใช้มีการร่วมลงทุนจากภาครัฐ เอกชน และ ต่างประเทศและกองทัพต้องใช้งาน ก็น่าจะพอทำให้อุตสาหกรรมอยู่ได้ ผมมองว่าตอนนี้เป็นโอกาสดีที่จะเจรจากับทั้ง F16 ที่ตอนนี้เป็นช่วงปลายอายุแล้วหากเราเจรจาขอผลิตชิ้นส่วนป้อนตลาดลูกค้า F16 ในภูมิภาคนี้ น่าจะเป็นไปได้ (แลกกับการซื้อ F16 2-3 ฝูงบินตลอดระยะเวลา 10ปี) และ Jas39 ก็น่าจะเป็นไปได้เพราะทาง saab ก็น่ากำลังหาหุ้นส่วนเช่นเดียวกัน (หากเราซื้อ 2-3 ฝูง ตลอด 10 ปี แล้วขอผลิตชิ้นส่วนบางชิ้นและประกอบเครื่องถายในประเทศ)

ผมมองย้อนไปสมัยเกาหลีเริ่มต้น ก็จากยอมลงทุนซื้อสิทธิบัตรผลิต F5E ในประเทศ แม้ลงทุนแพง แต่ระยะยาวถือว่าถูกมากและเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาเครื่องบินในประเทศ. ถ้าไทยไม่เริ่มในวันนี้ วันหน้าก็จะแพงขึ้นไปอีก. ครับ

https://aagth1.blogspot.com/2020/12/blog-post_26.html

ตามแผนในสมุดปกขาวกองทัพอากาศไทย 2020(https://aagth1.blogspot.com/2020/02/2020.html) ในช่วง ๑๐-๑๕ปีข้างหน้ากองทัพอากาศไทยจะมีโครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่ใหม่สองโครงการหลักคือ

โครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่โจมตี จำนวนหนึ่งฝูงบิน ๑๒เครื่องทดแทน F-16A/B ADF ฝูงบิน๑๐๒ กองบิน๑ แบ่งเป็นระยะที่๑ ปีงบประมาณ ๒๕๖๖-๒๕๖๙(2023-2026) จำนวน ๖เครื่อง และระยะที่๒ ปีงบประมาณ ๒๕๖๘-๒๕๗๑(2025-2028) จำนวน ๖เครื่อง

และโครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่โจมตีทดแทน จำนวนหนึ่งฝูงบินจำนวน ๑๒เครื่องทดแทน F-16A/B Block 15 OCU ฝูงบิน๑๐๒ กองบิน๑ แบ่งเป็นระยะที่๑ ปีงบประมาณ ๒๕๗๑-๒๕๗๔(2028-2031)  จำนวน ๖เครื่อง และระยะที่๒ ปีงบประมาณ ๒๕๗๓-๒๕๗๖(2030-2033) จำนวน ๖เครื่อง

ซึ่งสองโครงการดังกล่าวอาจจะไม่ใช่เครื่องบินขับไล่แบบเดียวกัน หรือถึงจะเป็นเครื่องบินขับไล่แบบเดียวกันก็จะรวมจำนวนเพียง ๒๔เครื่อง และใช้วิธีจัดหาแบบงบประมาณผูกพันต่อเนื่อง ๔ปี ๔ระยะเป็นเวลารวมถึง ๑๖ปีงบประมาณ

ตรงนี้จะชี้ให้เห็นว่าด้วยจำนวนเครื่องที่กองทัพอากาศไทยมองจะจัดหาและรูปแบบการชำระเงิน ไม่ได้มีความคุ้มค่าทางธุรกิจมากพอที่จะดึงดูดบริษัทต่างประเทศให้สนใจมากนัก รวมถึงสภาพเศรษฐกิจของประเทศและผลกระทบจาก Covid-19 ที่อาจจะต้องตัด งป.กลาโหมจนต้องเลื่อนโครงการออกไป

อย่างในกรณีของ Lockheed Martin สหรัฐฯ ทั้ง F-16 และ C-130J เป็นผลิตภัณฑ์อากายานที่ยังขายได้เรื่อยๆและมีลูกค้ารายใหม่แสดงความสนใจตลอด ฉะนั้นการจัดซื้อในความต้องการของกองทัพอากาศไทยไม่ได้มีนัยสำคัญกับข้อเสนอการผลิตชิ้นส่วนสำหรับบริษัทเหล่านี้เลยครับ

(ถ้าสั่งซือทีเป็นจำนวนถึง ๕๐-๑๐๐เครื่องเหมือนประเทศแถบตะวันออกกลางก็อีกเรื่อง)

ไทยน่าจะเข้าร่วมโครงการอัพเกรดF-16ของไต้หวันที่จะอัพเกรดF-16A/Bเป็นรุ่นF-16V ฝูงของไต้หวันน่าจะมีอายุพอๆใช้งานกับของไทย หรือเข้าร่วมอัพเกรดF-16ของนาโต้ก้ได้ ฝูงของนาโต่อายุมากกว่าของไทยอีก

เงินไม่มากพออัพเกรดให้มีพอใช้ดีกว่าไม่มีอะไรใช้เลย นักข่าวหนังสือสงสครามไปทำเรื่องทองยิงโบลวไฟด์เมื่อปี23(มั้งถ้าจำไม่ผิด)บอกว่าไทยยิงโบลวไฟด์ปีละสี่ลูกหรือสองปีสี่ลูกดีถมไปละดีกว่าไม่มีอะไรเลย ไทยไม่ใช่เศรษฐีน้ำมันที่จะยิงได้วันละ48ลูกอย่างสบายๆ