วันนี้ผมมีข้อมูลที่ท่านวุฒิสภาได้ศึกษามาหลายปีให้ท่านได้อ่านกันลองแสดงความคิดเห็นดูน่ะครับ

เขียนโดย รศ.ดร. สถาพร เขียววิมล

BSIE. (University of Oklahoma) MSIE. (New Jersey Institute of Technology) Dr.Ing. (Universite  De Nice) France

คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ของ โครงการขุดคอคอดกระ(คลองไทย) วุฒิสภา

ที่ปรึกษาคณะกรรมาธิการ ยุติธรรม และสิทธิมนุษยชน วุฒิสภา

ศักยภาพของประเทศไทยในการลงทุน และการดำเนินโครงการคลองไทย

โครงการคลองไทย เป็นโครงการลงทุนที่สูงมากประมาณ4 - 5  เท่าของงบประมาณก่อ สร้าง สนามบินสุวรรณภูมิ  (หนองงูเห่า ) 150,000 - 200,000 ล้านบาท งบประมาณการก่อสร้างโครงการ คลองไทยประมาณ 700,000 – 1,000,000 ล้านบาท

ประเทศไทยตั้งงบประมาณรายจ่าย ของประเทศสำหรับปี พ.ศ. 2547   ประมาณ 1, 200,000 ล้านบาท ผลผลิตมวลรวมประชา ชาติของประเทศไทยประมาณ   6,000,000 ล้านบาทต่อปี   และแนวโน้มก็จะเพิ่ม มากขึ้นเรื่อย ๆ

ณ  ปี พ.ศ.  2547   เงินฝากของพี่น้องคนไทยทั้งประเทศ    ที่ฝากอยู่ในระบบธนาคารต่าง ๆ  ของในประเทศทั้งหมด เวลานี้ มีจำนวนเงินฝากที่อยู่ในระบบ ธนาคารต่างๆทั้งหมดประมาณกว่า  700,000 - 800,000  ล้านบาท เงินฝากเหล่านี้ ธนาคาร ยังไม่สามารถปล่อยกู้ หรือนำ ไปลงทุนอะไรได้เลย ซึ่งไม่ก่อเกิดผล ผลิตใด  ๆ  ทั้งสิ้น มีแต่ผลเสีย จะทำให้เศรษฐกิจ ของประเทศเป็นภาระเรื่องดอกเบี้ยที่สะสม เพิ่มขึ้น  ยิ่งนานวันเวลาผ่านไปดอกเบี้ยที่เพิ่มขึ้นจะต้องจ่ายสะสมทบต้นไปตลอด  ค่าของเงินบาทก็จะถูกลดค่าลงโดยปริยาย     เป็นภาระของสังคมโดยอ้อม   ที่จะต้องซื้อของแพงขึ้น  ปัจจุบัน (อัตราดอก เบี้ยเงินฝาก 1% ต่อปี )  คนที่มีเงินฝาก  ธนาคาร  ตอนนี้ เงินจำนวน 10 ล้านบาท   ฝากธนาคาร ได้ดอกเบี้ยแต่ละเดือนไม่ถึง  10,000  บาท  และ ก็คงจะเป็นเช่นนี้ ไปนานเท่านาน ตราบใดที่เงินฝากยังนอนอยู่ในธนาคารปล่อยกู้ไม่ได้แบบที่เป็นอยู่

เงินจำนวนดังกล่าวนี้ หากรัฐบาลขอยืมจากประชาชน โดยออกพันธ์บัตรไปก่อน แล้วนำไปลงทุนสร้าง คลองไทย จำนวนเงินดังกล่าวมีมากพอที่จะนำไปเป็นทุนหมุนเวียนในการก่อสร้างโครงการคลองไทย สามารถทำได้อย่างสบาย และพร้อมจ่ายดอกเบี้ยให้ได้มากกว่าที่ฝากธนาคารขณะนี้ด้วย  โดยแทบจะไม่ต้องอาศัยกู้ยืมเงินตราจากต่างประเทศให้ต้องเสียดอกเบี้ย ที่จะทำให้เงินไหลออกนอกประเทศ  รัฐบาลสามารถออกพันธ์บัตรได้เหมือนกับที่ทำมาก่อนเมื่อ ปี 2545 จำนวนเงิ่นร่วม 4 แสนล้านบาท ใช้สำหรับแก้ปัญหาเงินกองทุนฟื้นฟูที่ผ่านมา ยังทำได้แต่คราวนี้รัฐบาลกู้เงินมาเพื่อสร้างงาน โดยทยอยออกพันธ์บัตร เพียง ปีละ 1 แสนล้านบาท มาลงทุน สร้างคลองไทย ซึ่งเป็นการสร้างงานให้กับประเทศเพิ่มขึ้นอีกเป็น 1-2 ล้านงานให้กับลูกหลานไทยอย่างเป็นรูปธรรม เป็นเหมือนเอาเงินยายซื้อขนมยาย ซื้อไปซื้อมาไม่ถึง 8 ปีประเทศไทยก็ได้ คลองไทย แล้วก็จะสร้างรายได้ให้กับประเทศไทยตามมามากมาย เงินตราต่างประเทศจะสะพัดไหลเข้าประเทศโดยทางตรง และโดยทางอ้อม นานเท่านาน แล้วรัฐบาลก็เก็บรายได้ และภาษี คืนประชาชนไม่ถึง 10 ปี ก็คืนทุนที่ยืมมาได้หมด ผลประโยชน์ต่างๆก็วนอยู่ในประเทศตลอดไป

จากข้อมูลตัวเลขทางเศรษฐกิจของประเทศ ที่ผมกล่าวมาคร่าว ๆ  นี้ผมคิดว่าประเทศไทย มีศักยภาพที่จะลงทุนโครงการ  คลองไทย   เองได้โดยไม่ต้องพึงพาเงินทุนจากต่างประเทศเลย

ภาพที่ 1 กลุ่มประเทศต่างๆในภูมิภาคเอเชียใต้ จะได้รับผลประโยชน์จากคลองไทย

ถึงประเทศไทยจะสามารถลงทุนเองได้ทั้งหมด    แต่ผมก็เห็นสมควรว่าให้ต่างประเทศมีส่วนร่วมด้วย เพราะโครงการคลองไทย จะเกิดประโยชน์กับทุกประเทศทั่วโลก โดย เฉพาะกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านของไทย ที่อยู่ทางทิศตะวันตก ฝั่งอันดามัน เช่น ประเทศอินเดีย ประเทศศรีลังกา ประเทศบังกลาเทศ ประเทศพม่า จะสามารถขนส่งสินค้าข้ามไปมาระหว่างประเทศโดยผ่านคลองไทย มายังกลุ่มประเทศทางทิศตะวันออกด้านฝั่งอ่าวไทย ที่จะไปยังประเทศจีน ฮ้องกง ประเทศญี่ปุ่น ประเทศเกาหลี ประเทศใต้หวัน ประเทศเขมร ประเทศเวียดนาม ประเทศฟิลิปปิน จะไม่ต้องแล่นเรืออ้อมผ่านประเทศสิงคโปร์ สามารถประหยัด เวลาเดินทางไปกลับ ประมาณ 8-10 วันต่อเที่ยวคิดเป็นค่าใช้จ่ายโดยรวมที่จะประหยัดได้ หลายแสนล้านบาทต่อปี การให้ประเทศเพื่อนบ้านมีส่วนร่วมจะเป็นการเสริม และผูกมิตรไมตรีกันระหว่างระหว่างประเทศของไทยให้ดียิ่งขึ้น   และในความเป็นจริง เท่าที่ทราบมีหลายประเทศพร้อมให้การสนับสนุนในการลงทุน   แต่จะถึงอย่างไรก็ตามประเทศไทยจะต้องเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ครับ

จากที่ผมได้มีโอกาส พบหารือกับเจ้าหน้าที่ระดับประเทศหลายประเทศ    ทุกประเทศเพียงรู้ว่าประเทศไทยจะทำโครงการคลองไทย   หลายประเทศอยากมีส่วนร่วมลงทุนโครงการ ด้วยเหตุผลที่สำคัญก็เพราะ เกือบทุกประเทศเหล่านั้นมีส่วนได้รับผลประโยชน์ด้วย โดยเฉพาะประเทศที่ศักยภาพ เช่น ประเทศจีน ประเทศญี่ปุ่น ประเทศเกาหลี ประเทศใต้หวัน หรือแม้แต่ประเทศในกลุ่มประเทศอาหรับ

เพื่อให้มองเห็นภาพ ความเป็นไปได้ของการลงทุนของประเทศไทย ให้พิจารณา ดังนี้ :-

1. โครงสร้างของระบบ การเงินหมุนเวียนในโครงการ คลองไทย

2. ประมาณการ ค่าก่อสร้าง  ในโครงการคลองไทย

3. ประมาณการ ระยะเวลาในการก่อสร้าง โครงการคลองไทย

4. ความสามารถ ของ คลองไทย ที่จะให้เรือมาใช้ บริการผ่านได้

5. ความสามารถทางวิศวกรรม ในการก่อสร้างโครงการ คลองไทย ของประเทศ

1. โครงสร้างของระบบ การเงินหมุนเวียนในโครงการคลองไทย

แผนภูมิโครงสร้างค่าก่อสร้าง คลองไทย

จากโครงสร้างการหมุนเวียนของงบประมาณทั้งหมดของโครงการ จะเป็นเงิน บาทหมุนเวียน อยู่ในประเทศ ไม่น้อยกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ อีกประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์ จะเป็นเงิน ดอลล่า เงินสกุลต่าง ประเทศ ที่ใช้จ่ายในเรื่อง ค่าน้ำมันเชื้อเพลิง และเครื่องจักร

วัตถุดิบที่จะใช้ในการก่อสร้างของโครงการ วัตถุดิบทั้งหมด ประเทศไทยผลิตได้เอง ไม่ว่าจะเป็น เหล็ก ซีเมนต์  หรือแม้แต่ ดินระเบิด ประเทศไทยผลิตได้เองทั้งนั้นแรงงานของประเทศ มีความพร้อมทุกระดับ  บรรดาแรงงานทั้งหลาย ที่ไปลำบาก ก่อสร้างที๋ต่างประเทศ จะได้กลับมาทำงานที่บ้านเกิดเมืองนอน รวมทั้งที่อยู่ในประเทศ จะได้มาร่วมกันสร้าง รายได้ ให้ครอบครัวของเขา และมาร่วมกันสร้างประเทศเกิดของเรา

ค่าเวนคืนที่ดินมีพี่น้องในพื้นที่หลายท่านไม่ต้องการผลตอบแทนในรูปของตัวเงิน แต่ต้อง การผลประโยชน์ ในรูปของสิทธิของความเป็นเจ้าของคลอง ก็สามารถจัดให้เป็นผู้ถือหุ้นของโครงการ คลองไทย ได้โดยรับผลประโยชน์ กินได้ชั่วลูกชั่วหลาน

แผนภูมิ ประมาณการค่าก่อสร้าง คลองไทย

ถ้าโครงการคลองไทย ใช้งบประมาณก่อสร้าง หนึ่ง ล้าน ล้าน บาท และ ถ้าโครงการ คลองไทย ใช้ เวลาในการ ก่อสร้าง 5 - 8 ปี ประเทศไทยใช้งบประมาณ ปีละ แสน กว่า ล้านเท่านั้น

         ในขณะเดียวกันก็จะสร้างงาน เงินหมุนสะพัด ในประเทศ ตลอดระยะเวลา ก่อสร้าง ทันที่ที่สร้างเสร็จ เรือต่างประเทศมา เงินดอลล่า ก็ไหลเข้าประเทศ เรือ ประมงประมาณ 50,000 ลำ จะได้ประหยัดน้ำมัน ไม่ต้องอ้อมไปเติมน้ำมัน   ถึง ประเทศอื่น  เพิ่มจำนวนเที่ยวในการหาปลาได้มากขึ้น ไม่ต้องโดนยึดเรือ จากประเทศอื่นจากการที่เรือต้องผ่านล้ำน่านน้ำ  เรือราดตะเวรชายฝั่งของราชการ ให้ความคุ้มคลอง ป้องกัน และ ตรวจตราของเถื่อน ได้ตลอดเวลา การเดินทาง ไปมา สองฝั่งทะเลสะดวกมากขึ้น

2. ประมาณการ ค่าก่อสร้าง  ในโครงการคลองไทย

งบประมาณในการใช้เงินในการลงทุน ประมาณการตามจำนวน ดินที่จะต้องขุด ทั้งหมดประมาณ 4, 000 ล้าน ลูกบาตรเมตร ถ้าประมาณการ ค่าขนย้ายดิน เฉลี่ย ลูกบาตรเมตรละ 150 บาท เงินในส่วนนี้ จะใช้ประมาณ 600,000 ล้านบาท จำนวนโครงการที่ที่ต้องสร้าง มีสะพานที่จะสร้าง 3 สะพาน และ อุโมงค์ 2 อุโมงค์ รวมค่าก่อสร้างทั้ง 5 โครงการประมาณ 50,000 ล้านบาท งบลงทุนของโครงการหลักๆทั้งหมด รวมกันประมาณ 650,000 ล้านบาท

ประมาณการคำนวณ ค่าก่อสร้างโครงการคลองไทย

แร่ธาตุ และทรัพยากรต่างๆที่มีค่าในดินหากพบเจอให้นำทรัพย์พยากรณ์เหล่านั้น นำไปรวมไว้ในที่ๆให้สามารถ จัดระบบบริหารจัดการสัมปทาน เพื่อนำเงินให้กับรัฐต่อไป

ภาพที่ 2 รูปแบบลักษณะคลองไทย

ดินจำนวนมากมาย จะถูกนำไปถม 2 ฝั่งคลอง ของพื้นที่ ที่กันไว้ตลอดแนว 4 กิโลเมตร โดย ประมาณ จะต้องถมปรับหน้าดิน บริเวรฝั่งคลอง ของคลองคู่ขนาน ประมาณเหนือ ระดับน้ำทะเล 3 – 5 เมตร ตลอด แนว เพื่อรองรับ เมืองอุตสาหกรรมโลก ทั้งอุตสาหกรรมใฮเทค และอุตสาหกรรมต้นทางต่างๆ ไม่ทราบว่าดินที่ได้ จะเหลือหรือไม่ จะ ต้องมีการสำรวจให้ได้ข้อมูลทาง ธรณีวิทยา และทางอุทกศาสตร์ก่อน ถ้าหากมีดินเหลือมากพออาจจะต้องสร้างเกาะเป็นคลังพักสินค้าเทอมิแน็ล ขนถ่ายสินค้าในทะเล เหมือนประเทศญี่ปุ่น หรือประเทศเกาหลี ซึ่งจะเป็นแหล่งสร้างรายได้มหาศาล

3. ประมาณการ ระยะเวลาในการก่อสร้าง โครงการคลองไทย

ถ้าหากแนวคลองขุด คลองไทย เป็นแนวเส้น 9A ผ่าน จังหวัดตรัง จังหวัดพัทลุง จังหวัด นครศรีธรรม ราช และ จังหวัดสงขลา ตอนบน ยาวประมาณ 120-130 กิโลเมตร บนพื้นดิน ส่วนที่จะต้องขุดดิน ใต้ท้องทะเล ให้ลึกพอที่เรือผ่านได้ ทั้งสองฝั่งทะเล ทางฝั่งอันดามัน และฝั่งอ่าวไทย จะต้องมีการสำรวจ ภาค อุทคศาสตร์ให้แน่ชัด สำหรับทางฝั่งอันดามัน ระดับความลึกของท้องทะเล ค่อนค้างจะลึกกว่าฝั่งอ่าวไทยอยู่แล้ว

ระยะเวลาในการก่อสร้าง ถ้ามีการบริหารการจัดการที่ดี  กระจายงาน แบ่งงานเป็นโครงการย่อยๆ ขนาดของโครงการละ 1 กิโลเมตร  โครงการแต่ละโครงการมูลค่าห้าพันกว่าล้านบาท   หากมีการวางแผนจัดระบบที่ดี มีการกระจายงาน อย่างเป็นระบบทางวิศวกรรมการจัดการ   ในระยะ 5 ปี ก็จะได้เห็นคลองไทย

ภาพที่ 3 ภาพแนวคลองเส้น 9A

4. ความสามารถ ของ คลองไทย ที่จะให้บริการเรือมาใช้ ผ่านได้

จาก จำนวนเรือที่แล่นผ่านไปมาทางตอนใต้ ของประเทศ จะมีเรือแล่นผ่านไปมา ประมาณ 520,000 ลำ ต่อปี เฉลี่ย วันละ 1,300 -1,400 ลำต่อ วัน มีเรือทีแล่นผ่านช่องแคบ มะละกา 600 – 700 ลำ ต่อวัน ขนาดเรือกินน้ำลึก ไม่เกิน 20 เมตร ส่วนที่เหลือจะเป็นเรือขนาดใหญ่ ที่จะต้องแล่นอ้อม ไปทาง ช่องแคบ สุนด้า และ ช่องแคบ รอมบ๊อค เสียเวลาไม่น้อยกว่า 4-5 วันเรือพวกนี้ ค่าใช้จ่ายแต่ละวัน ค่าน้ำมันเชื้อเพลิงค่าประกันภัย ของเรือบรรทุกสินค้าคอนเทเนอ ขนาด 8,000 TEU แต่ละวันเสียค่า ใช้จ่ายเป็นเงิน มากกว่า100 ล้านบาท เราเก็บค่าผ่านคลองเรือ เพียงเท่ากับค่าใช้จ่ายปรกติ 1 วันที่เรือเคยจ่าย แล้ว เรือประหยัดค่าใช้จ่ายได้ถึง 3 – 4 วัน หรือ จะคิดค่าเรือผ่านคลองไทย เป็นเปอร์เซ็นต์จากส่วนที่ประหยัดแต่ละเที่ยวก็ทำได้ เพราะจะอย่างไรก็ตามบริษัทเดินเรือมีแต่ได้อยู่แล้ว และยังปลอดภัยจากโจรสลัดอีกส่วนหนึ่ง  ศักยภาพของคลองไทย ในทางทฤษฎี สามารถคำนวณได้ว่า แต่ละวัน เรือผ่านได้ 400 - 600 ลำ ต่อ วัน แต่ในทางปฏิบัติจริง คงทำได้ วันละ 200 -300 ลำ ต่อ วัน เกินพอแล้ว

ภาพที่ 4 การคำนวณจำนวนเรือที่คลองไทยให้บริการ เรือผ่านได้

5. ความสามารถทางวิศววะกรรม ในการก่อสร้างโครงการ คลองไทย ของประเทศ

  จากในช่วงระยะเวลากว่า 10 ปี ที่ผ่านมา ประเทศไทย มีโครงการ ใหญ่หลายโครงการ  สร้างอาคารขนาดใหญ่หลายแห่งใน กทม. รถไฟฟ้า บนดิน ใต้ดิน สะพานขนาดใหญ่หลายแห่ง ล้วนแต่ เป็นงานก่อสร้างต้องใช้เทคโนโลยีสูงกว่า  กว่าโครงการขุดคลองไทย มาก  เช่นการขุด อุโมงค์ รถไฟใต้ดิน ในกรุงเทพฯ ซึ่งจะต้องขุดอุโมงค์ ใต้ดิน ลึกกว่า ขุดคลองไทย สำหรับคลองไทย ขุดต่ำ กว่าระดับ น้ำทะเล เพียง 40 เมตร ถ้ามีปัญหาทางด้านแผ่นดินไหว ความเสี่ยงการขุดอุโมงค์ใต้ดิน สูงกว่าขุดคลองมาก การก่อสร้างอุโมงค์รถไฟใต้ดิน ทำการก่อสร้างใน พื้นที่ ในกรุงเทพฯ ประชาชนหนาแน่นมาก จากการสำรวจพื้นที่ ทางอากาศ พื้นที่ส่วนใหญ่ตามแนวคลอง เส้น 9 A  เป็นที่ว่าง มีประชาชน หนาแน่นน้อยมาก การก่อสร้างจะสามารถกระทำได้ เต็มที่ ตลอด 24 ชั่วโมง

ปัญหาทางด้านวิศวกรรมในการก่อสร้าง ของคลองไทย ความสามารถของคนไทย หลายบริษัทก่อสร้าง ของไทย ทางด้านวิศวกร และเทคโนโลยี มีศักยภาพที่จะสร้างได้ โครงการคลองไทยเป็นโครงการใหญ่ใช้งบประมาณสูง แต่ไม่ได้ใช้เทคโนโลยีที่ซับซ้อน หัวใจของโครงการอยู่ที่ การบริหารการจัดการ ที่จะทำให้โครงการดำเนินได้ ตามแผน มากกว่าปัญหาด้านวิศว กรรม โดยตรง ถ้าโครงการคลองไทยได้มีการร่วมลงทุนกับต่างประเทศ ที่มีประสบการณ์ในการทำโครงการ ใหญ่ ๆ อย่าง ประเทศจีน สหรัฐ ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส ฯ คลองไทยก็จะสำเร็จได้เร็วสมบูรณ์ และจะเป็นคลองแห่งสันติภาพ สันติสุข ที่สำคัญ ของโลกที่มนุษย์ที่ร่วมช่วยกันสร้าง คลองไทย จะเป็น ความภาคภูมิใจของคนในชาติ  ลูกหลานของประเทศไทย จะคิดถึง ทุกๆคนที่ช่วยกัน ผลักดัน ให้คลองไทยเกิด  คลองไทยเป็นอนุสาวรีย์ (Monument) ของโลก ที่จะถูกกล่าวขวัญกันไปทั่วโลก

ผมมีความเชื่อมั่นลึก  ๆ  ว่าเป็นบุญของประเทศไทยจริง  ๆ ที่ได้มีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ฉบับ ที่เป็นอยู่นี้ จากเวลาที่ผ่านมา หลายปี ของ ผลพวงของ กฎเกณฑ์ ของ รัฐธรรมนูญ ฉบับใหม่กำลังนำพาประเทศชาติไปในทิศทางที่ดีขึ้นอย่างที่ปฎิเสธไม่ได้ จากความรับรู้สำหรับประชาชนโดยทั่วไป รัฐธรรมนูญฉบับประชาชนนี้ ทำให้นักการเมืองต้องพัฒนา ทั้งความคิด และแนวปฎิบัติใหม่ขึ้นมาก ผู้ที่จะมาเป็นรัฐบาล ไม่ว่าจะเป็น รัฐบาล ท่านนายก ทักษิณ หรือรัฐบาลไหนๆ ก็ตาม ที่มาเป็นรัฐบาล จะมีความมั่นคง ในระบบรัฐสภามากขึ้น ในการที่จะบริหารประเทศได้อย่างมั่นคง และที่สำคัญรัฐธรรมนูญ  ยังสร้างกติกาให้ประชาชน หรือ องค์กรต่างๆ มีอำนาจตามรัฐธรรมนูญ และมีความอิสระ ที่จะตรวจสอบรัฐบาลได้มากขึ้น

โครงการคลองไทย เป็นโครงใหญ่ สำคัญมากสำหรับประเทศไทย จำเป็นจะต้องมีรัฐบาลที่มีความเข้ม แข็ง มั่นคง ในระบบรัฐสภา  และ ต่อเนื่อง จึงจะทำให้โครงการนี้สำเร็จได้

จากในอดีตที่ผ่านมาหลายท่านคงทราบดี ว่าเพียงแต่การเปลี่ยนแปลง ตำแหน่งรัฐมนตรี ก็วุ่นวายกับนักการเมืองทุกพรรค ทั้งประเทศ ถ้าหลุดจากตำแหน่ง ก็ยิ่งปั่นป่วนหนัก นายกไม่ว่าจะอยู่นอกสภา หรือในสภาจะถูกตามถล่ม ถ้ายังใช้รัฐธรรมนูญแบบเดิม ผมคิดว่าท่านนายก ทักษิณ จะมีความสามารถกว่าที่เป็นอยู่นี้เป็นสองเท่า ก็จะยังคงเป็นรัฐบาลปวกเปียกเอาไม่อยู่หลอกครับ เท่าที่ผมจำการเมืองไทย ที่ผ่านมาได้ว่าไม่เคยมีรัฐบาลไหนอยู่ครบเทอม

เราและท่านคงจะได้ยิน หรือทราบคำว่าการ คอรัปชั่นเชิงนโยบาย นั้นมีความหมายว่าอย่างไร แต่การ คอรัปชั่นทางครามคิด นั้นอันตราย และสร้างความเสียหายมากกว่า เพราะกฎหมายไล่ไม่ทัน (คอรัปชั่นทางครามคิด คือการให้ข้อมูลต่อสังคมที่สับสน  ที่มีผล ประโยชน์แอบแฝง) ซึ่งการคอรัปชั่นเชิงนโยบาย อย่างไรก็ยังสามารถตรวจสอบหาผู้มีผลประโยชน์ร่วมได้ไม่ยาก

ครับคลองไทยคงจะได้เกิดแน่ เมื่อรัฐบาลมีผู้นำที่มีความเข้มแข็ง ในระบบรัฐสภา และ ทำเพื่อประเทศชาติจริงๆอิทธิพลผลประ โยชน์จากบางประเทศ เหมือนสุภาษิตจีนที่ว่าเงินหรือผลประ โยชน์แบบแอบแฝง สามารถจ้างผีโม้แป้งได้ สำหรับเมืองไทย สามารถหลุดออกจากวงจรนี้ได้เมื่อไร โครงการขุดคลองไทย หรือคอคอดกระก็คงจะได้เกิด